Foto: Ranjani Nirosha PIANO IMPROVISATIONS Pianist Polo de Haas over zijn dubbel-CD met geďmproviseerde muziek: ”Improviseren heb ik altijd al gedaan. Improviseren is voor mij hetzelfde als praten. Ik vertel iets en de mensen kunnen het beluisteren als een verhaal. In principe begin ik uit het niets. Het publiek weet niet wat er zal gaan gebeuren, maar ik zelf weet dat ook niet. En dat maakt het dus heel spannend. De Nederlandse componist Simeon ten Holt heeft eens gezegd: ”Mijn vingers vinden hun weg op het klavier en dat leidt tot een compositie.” Mijn vingers leiden mij tot een improvisatie en ik laat me verrassen. Het zijn nooit loze noten – althans dat probeer ik te vermijden. Het zijn noten die iets uitdrukken. Ik heb om goed te kunnen spelen een luisterend oor nodig. Het is een soort onzichtbare band die er bestaat tussen het publiek en mij. Je ziet en hoort die band niet, maar ik merk vanuit mijn plek op het podium de lichtste reactie van het publiek. Ik zie gelaatsuitdrukkingen, ik zie mensen genieten, lol hebben, lachen of huilen. Het is een uitwisseling. Het wordt een dubbel-cd. Ruim veertig jaar geleden, op 10 januari 1980, werd ik gebeld door pianist Hugo van Neck (1944-2018) die graag wilde dat ik die ochtend op zijn nieuwe Estonia Concert Grand vleugel kwam spelen om proefopnames te kunnen maken in zijn muziekstudio in Zaltbommel. Ik improviseerde en de klank van de vleugel inspireerde mij. Hij nam het op band op (38 cm DBX) en vele jaren later kreeg ik een DAT-bandje van hem. Onlangs vond ik dat bandje terug en toen ontstond het plan om de nieuwe opname te combineren met deze oude opname. Op 14 augustus 2020 heb ik in de Kleine Zaal van Het Koninklijk Concertgebouw op een Steinway D vleugel (586341, dezelfde vleugel als waar ik ook tijdens mijn concertserie op speel) een opname kunnen maken. Ik ben gaan zitten en heb een uur lang geďmproviseerd. Dat is vergelijkbaar met de opname bij Hugo van Neck, 40 jaar eerder. Het stond er weer in een keer op. Thuis heb ik deze opname voorbereid en ideeën en onderwerpen verzameld, maar er staat geen noot op papier. Je hebt tijd nodig als je improviseert om iets te ontwikkelen dat in je zit. Hoe meer tijd je hebt, hoe beter. Improviseren in de klassieke en eigentijdse muziek is tegenwoordig heel ongewoon. In de tijd van Mozart werd er vaak geďmproviseerd. Mozart en Clementi hielden zelfs een improvisatie-wedstrijd. Clementi won! In deze corona-tijd zit ik thuis zoals ik altijd thuis zit. Ik zit altijd in quarantaine – met plezier – zoals sommige anderen ook met plezier in quarantaine zitten omdat ze kunnen lezen, gezellig babbelen, spelletjes doen of ongestraft veel opbellen. De CD verschijnt op het label Timeless en is via deze website te bestellen.
|
