Polo de Haas,
Nederlandse pianomuziek
Maar liefst op de kop af 80 minuten staat er op deze riant met Nederlandse
en door meesterpianist Polo de Haas superieur ingespeelde cd. En wat méér
is, muziek van componisten die deels in ons land en waarschijnlijk ook
daarbuiten ten zeerste zijn ondergewaardeerd. Een grote verrassing was
bijvoorbeeld Just Signals van Joep Straesser. Een opus van een deels
weerbarstige en onverhuld romantische signatuur. Soms verwant aan Anathema
van Peter Schat, maar dan aanzienlijk overtuigender van inhoud. En ook
veel minder modieus. Niet minder imposant zijn de Miniaturen , opus 8 van
Willem Frederik Bon, die dateren uit 1968 en als een soort late maar zeer
overtuigende Hollandse evenknie van Schönbergs Sechs kleine Klavierstücke,
opus 19 kunnen worden beschouwd: uiterst gecondenseerde, hyperexpressieve
en rijke muziek die het eens temeer onbegrijpelijk maken dat het werk van
deze componist niet veel meer op de programma's prijkt. In hoge mate
prikkelend is tevens Brouillard voor piano en tape van Ton Bruynèl, dat
soms aan de elektronische muziek van Jan Boerman doet denken, én, niet te
vergeten Jos Kunsts Solo Identity II waarin de echo's van Xenakis
pianostukken op een hoogst originele wijze zijn verwerkt. Alsof het nog
niet genoeg is bevat deze cd ook nog modelvertolkingen van Léon Orthel
Cinq études Caprices, Jacques Banks The Minimal Means of Carl Unthan,
Karel Goeyvaerts' ritueel geconcipieerde Litanie I alsmede de vol
carillonklanken stekende Sonatina per pianoforte, opus 20 van Rudolf
Escher. Dit alles met meesterhand tot leven gebracht door de handen van
Polo de Haas die in geen enkel opzicht voor één gat te vangen is. De
opname is voortreffelijk en het geheel is voorzien van uitvoerig en zeer
inzichtelijke toelichtingen. Een discografische mijlpaal op het gebied van
de recente Nederlandse pianomuziek, kortom.
Maarten Brandt, De Gelderlander |
PIANOMUZIEK UIT DE
EERSTE HAND
Met behulp van bestaande opnamen uit de omroeparchieven en een drietal
nieuw ingespeelde werken kijkt pianist Polo de Haas op deze cd met de
luisteraar terug op een halve eeuw Nederlandse pianomuziek. Smeuïg
beschrijft De Haas in het goed gedocumenteerde cd-boekje, hoe hij met
zijn leraar Jan Odé de componist Rudolf Escher in zijn weelderig
ingerichte huis aan de Keizersgracht bezocht, om hem zijn Sonate per
pianoforte (uit 1951) voor te spelen. Het bleef het enige moderne werk
dat hem tijdens zijn opleiding werd aangereikt, maar deze ervaring zette
hem aan tot een levenslange zoektocht naar eigentijds repertoire aan.
Terecht dus dat deze jubileum-cd met de Sonate van Escher aanvangt. Het
driedelige werk is nog steeds het aanhoren waard: helder, pianistisch en
door De Haas met kennelijk groot plezier speciaal voor deze cd opnieuw
ingespeeld op een Yamaha-concertvleugel. Van nog meer inleving en
betrokkenheid getuigen de eveneens recente opnamen van de welsprekende
Miniaturen uit 1966 van Willem Frederik Hermans, die op deze 80 minuten
lange cd een soort oase vormen, in die zin dat muzikaliteit en intellect
hier bijkans volmaakt samenvloeien. Het zeer diverse aanbod op deze cd
is stellig voer voor alle pianisten. Veel stukken kunnen ze als het ware
uit de eerste hand beluisteren, want De Haas voerde vele werken als
eerste uit: zoals de compositie Brouillard van Ton Bruynèl, waarvan een
live-opname werd ingevoegd.
Een beetje belegen klinkt de meeste pianomuziek uit de omroeparchieven
wel, met een soms te schelle diskant, maar dat ligt misschien aan de
esthetiek die in de jaren zeventig en tachtig opgeld deed. De
archief-opname van Solo Identity I van Jos Kunst uit 1973 blijkt zich
echter goed gehouden te hebben en noopt tot geconcentreerd luisteren.
Kees Arntzen, Trouw
|
